De gasparadox: kunnen we zonder gas?

“Een eerste drijfveer is er één van economische aard. Er is eigenlijk geen economische drijfveer om van gas af te gaan. Voor huiseigenaren niet, voor de overheid niet, voor installatiebedrijven niet. Iedereen gaat – als je puur naar economische drijfveren kijkt – het liefst zo door zoals het nu gaat. Onze gasvoorziening is uitermate betrouwbaar en aardgas is gemakkelijk en goedkoop in gebruik. We hebben een geweldige gasinfrastructuur onder de grond – één van de besten van de wereld - en het is veruit de makkelijkste manier om onze huizen te verwarmen. Je hoeft de verwarmingsknop maar wat hoger te draaien en het is lekker warm in huis. We hebben het eigenlijk hartstikke goed. Te goed. 

Maar doorgaan zoals we nu doen is geen optie. Het klimaatprobleem overstijgt natuurlijk economische argumenten. Maar toch zijn global warming en de gevolgen hiervan nog steeds iets abstracts voor velen. Te groot, te ver van ons bed om grote veranderingen te maken in de manier waarop we leven.”

“Dit klinkt bijna alsof het een hopeloze zaak is. Dat is het zeker niet. Aan ons als netwerkbedrijf de taak om de energietransitie inzichtelijk te maken.

Wat ons gasnetwerk betreft zijn er drie pijlers waar we ons op moeten richten. Een visie, die de energietransitie vertaalt naar een realistisch doel. En die inhoudt dat we niet snel volledig van aardgas afgaan. Hoe graag we dat ook zouden willen.

pijler 1: het gasnet blijft nog lange tijd van grote waarde.

Onze verwachting is dat het aantal woningen met een gasaansluiting de komende periode afneemt, maar niet extreem. Minder gas gebruiken kan wél en dat is nog relatief betaalbaar ook. Goede isolatie en hybride warmtepompen zorgen bijvoorbeeld voor een flinke afname van het volume in gas, maar niet voor afname in het aantal aansluitingen. Bij nieuwbouwprojecten zijn wel haalbare gasloze mogelijkheden, maar het aandeel nieuwbouw is relatief beperkt.

Volledig aardgasloos – op grote schaal – is niet haalbaar in de komende 20 jaar. Hoe bewegen we zeven miljoen huishoudens tienduizenden euro’s te investeren in hun woning? Maar ook praktisch gezien: zoveel huizen goed isoleren is al een monsterklus. Daar hebben we de mankracht helemaal niet voor. Daarnaast blijft de industrie ook voor een groot deel afhankelijk van hoogwaardige warmte uit gas. In deze sector zijn er weinig rendabele alternatieven. Om deze redenen blijven we als netwerkbedrijf toch investeren in de betrouwbaarheid en veiligheid van ons gasnet. We blijven het gewoon nodig hebben.

pijler 2: Groen gas levert een belangrijke bijdrage aan de energietransitie.

Groen gas ontstaat door het omzetten van biomassa, een duurzaam en volwaardig alternatief voor aardgas. En heel haalbaar: er is in Nederland aardig wat van beschikbaar, Enexis Netbeheer transporteert nu al voor ruim 30.000 woningen aan groen gas. Ook hoeven bewoners en industrie geen grote aanpassingen aan hun installaties te doen om toch duurzame energie te gebruiken. Alleen is op dit moment het Nederlandse gasnet nog niet overal geschikt voor de grootschalige terugvoer van groen gas. Maar we zijn hard op weg. Met diverse pilots onderzoeken we de mogelijkheden om groen gas onbeperkt in ons net in te voeren. Bijvoorbeeld de Groen Gas Booster , die we samen met de Gasunie in Drenthe als proef gaan bouwen. Deze innovatie comprimeert het groen gas van meerdere agrarische bedrijven, waarna dit kan worden teruggevoerd in het landelijke gasnet voor gebruik bij jou en mij thuis.

pijler 3: het versterken van de energietransitie met de leidingen in ons gasnetwerk.

Maar dan wel met nieuwe toepassingen en kijk op ons net. Wanneer er geen aardgas doorheen stroomt zijn die leidingen onder de grond ook prima in te zetten op een duurzame manier. We moeten geen buizenallergie ontwikkelen. We onderzoeken bijvoorbeeld het transport van duurzaam geproduceerd waterstof of groen gas door ons gasnetwerk. Dit gas kan weer ingezet worden wanneer er onvoldoende zon- of windenergie voorhanden is. Ook kan een gasaansluiting de leveringszekerheid van een warmtenet sterk vergroten door te dienen als betrouwbare back-up. Kortom: duurzaam gebruik van het gasnetwerk om de energietransitie te versnellen. Daar gaan we voor.