Groen gas
De uitdaging
Een groot deel van de energievoorziening draait op aardgas. Met name in de industrie en voor het verwarmen van woningen wordt het veel gebruikt. De uitdaging: in het Klimaatakkoord staat dat gas in 2050 vrij moet zijn van de uitstoot van broeikasgassen. En in 2030 moeten we al 49% minder uitstoten dan in 1990. Groen gas speelt hierin een belangrijke rol als vervanger van aardgas.
Enexis Groep ziet groen gas als een zeer waardevolle en noodzakelijke energiedrager in de transitie naar een duurzaam energiesysteem. Het probleem? Het is schaars. In 2020 is ongeveer 200 miljoen m3 groen gas ingevoed. Om de ambitie van 2 miljard m³ groen gas in 2030 uit het Klimaatakkoord te behalen, moet de productie 10 keer zo groot worden. Een forse uitdaging, maar het loont deze aan te gaan.
Groen gas is een duurzame tegenhanger van aardgas. Het wordt gemaakt uit biogas dat onder andere ontstaat uit vergisting of vergassing van afval- en reststromen uit bijvoorbeeld de landbouw, voedingsindustrie en waterzuivering. Door dit biogas op te waarderen tot dezelfde kwaliteit als aardgas, ontstaat groen gas.
Alleen zogenoemde “biomassareststromen” worden gebruikt om groen gas te produceren. Dit betekent dat er geen materiaal wordt gebruikt waar een andere hoogwaardige toepassing voor is, zoals voedsel of bouwproducten.
Haalbaarheid
De Nederlandse gasnetten zijn al geschikt voor de afname van groen gas. We investeren in ons gasnet om ook de 2 miljard m³ aan productie te kunnen faciliteren.
Studies wijzen uit dat er voldoende biomassareststromen zijn om 2 miljard m3 groen gas te produceren. Toch wordt nog te weinig geproduceerd. Dat komt doordat de systeemwaarde van groen gas niet goed wordt meegewogen in het huidige stimuleringsbeleid van de overheid. De kosten om groen gas te maken zijn hoog, maar de kosten voor de infrastructuur en de aanpassingen bij de klant zijn laag: groen gas is immers vergelijkbaar met aardgas. Daarmee kan de productie van groen gas niet goed concurreren met de productie van zon- en windenergie. De productiekosten daarvan zijn veel lager. Maar er moet wel veel meer geïnvesteerd worden in infrastructuur en bij de klanten (isolatie van huizen, elektrificatie van industrie).
Onze visie
Enexis Groep ziet om een drietal redenen groen gas als een waardevol en noodzakelijk onderdeel van het energiesysteem van de toekomst:
- Allereerst omdat groen gas een waardevol duurzaam alternatief is voor energietoepassingen waar elektriciteit niet de meest geschikte energiedrager is. Bijvoorbeeld voor de verwarming van moeilijk te isoleren huizen.
- Ten tweede omdat groen gas goed bruikbaar is in de industrie. Het kan dienen als brandstof voor industriële processen die lastig te elektrificeren zijn en ook als grondstof voor het maken van koolstof. Groen gas kan bovendien dienen als brandstof voor elektriciteitscentrales. Ook als de zon niet schijnt of de wind niet waait, hebben we elektriciteit nodig. Groen gas is daarmee een goed alternatief.
- Ten derde omdat noodzakelijke investeringen in de energie-infrastructuur laag zijn. Groen gas kan namelijk gedistribueerd worden via het bestaande gasnet.
Handreiking
Voor lokale overheden en andere belanghebbende hebben we de Handreiking Groen Gas ontwikkeld. In deze handreiking vindt u onder andere een toelichting over het verschil tussen groen gas en biogas, hoe het transport van groen gas georganiseerd is en wat de visie van Enexis Netbeheer op groen gas is.
Onze prioriteiten
1. Stimuleer productie van groen gas
Wij pleiten voor aanpassingen in het stimuleringsbeleid voor duurzame gasproductie. Zo zou er als stimuleringsmaatregel een bijmengverplichting moeten komen voor groen gas: energieleveranciers worden verplicht om een deel van het geleverde gas uit biogene (materiaal van biologische of organische oorsprong) bronnen te halen. Zo wordt de markt maximaal benut om groen gas productie te vergroten en worden doelen uit het Klimaatakkoord behaald. Bovendien geeft de overheid hiermee een signaal af richting investeerders.
2. Innovatie in vergassingtechnologie
Met vergisting van biomassa kan slechts een deel van de 2 miljard m³ productie per jaar behaald worden. Er moeten vernieuwende technieken ontwikkeld worden om het Klimaatdoel te bereiken. Een voorbeeld is de superkritische watervergassing (SKW). Hiermee kan een breder pallet aan biomassastromen ingezet worden. Bovendien levert de techniek een hoger rendement op. Productie van groen gas is hiermee minder afhankelijk van de beschikbaarheid van biomassastromen en minder gevoelig voor schommelingen in de marktprijs.
3. Sociale acceptatie
Voor een echte doorbraak is het belangrijk dat Nederland groen gas gaat omarmen als duurzaam alternatief. Enerzijds moeten we op de duurzaamheid ervan kunnen vertrouwen door heldere criteria. Op de tweede plaats moet de overlast van productielocaties tot een minimum worden beperkt. Bijvoorbeeld door deze te plaatsen op industriële locaties.
4. Samenwerking in de sector
Om een lans te kunnen breken voor groen gas is transparante communicatie belangrijk. Daar ligt een taak voor alle partijen in de sector. We moeten professionaliseren en allianties aangaan. Ook moeten we samen zorgen voor voldoende gekwalificeerde mensen om schaalvergroting écht te realiseren.
De feiten
| Doel CO2-reductie in 2030 (t.o.v. 1990) – Regeerakkoord/Nationaal Klimaatakkoord | 49% |
| Doel CO2-reductie in 2050 (t.o.v. 1990) – Regeerakkoord/Nationaal Klimaatakkoord | 95% |
| Ambitie groen gas productie in 2030 – Nationaal Klimaatakkoord | 2 miljard m3 |
| Productie groen gas in 2020 | 196 miljoen m3 |