Een betaalbare energievoorziening
De uitdaging
Nederland verduurzaamt. Om de CO2-doelen te halen, moet Nederland van het aardgas en wordt elektrisch vervoer de norm. Consumenten en bedrijven dragen hun steentje bij door te investeren in zonnepanelen en zelf energie te produceren en terug te leveren. Er rijden ook steeds meer elektrische auto's en zijn er andere duurzame initiatieven. Dit legt een grote druk op het elektriciteitsnet in Nederland. Het risico op overbelasting van het net en zelfs uitval van stroom neemt toe. Investeren is daarom onvermijdelijk.
Naast het verzwaren van onze netten zoekt Enexis Groep naar creatieve oplossingen die de energietransitie haalbaar en betaalbaar houden.
In Nederland gebruiken we het energienet nog niet efficiënt genoeg. Tijdens piekuren – ’s ochtend en ’s avonds – is het stroomverbruik van huishoudens hoog. Als iedereen zijn elektrische auto straks bij thuiskomst om 18 uur wil opladen, kan het netwerk de vraag naar elektriciteit niet aan. Hier moeten we creativiteit en initiatieven stimuleren om elektriciteitsgebruik te spreiden over de dag.
Nog geen eerlijke tarieven
Aanpassing aan het energienet is kostbaar. Hierdoor staat de betaalbaarheid van de energietransitie onder druk. Tegelijk zien we dat de rekening nog niet eerlijk is verdeeld. Een automobilist die elektrisch rijdt en zonnepanelen op het dak heeft (en dus een grote netbelasting veroorzaakt) betaalt hier niet extra voor. Die kosten voor netverzwaring komen mede voor rekening van de energiegebruiker die zich geen elektrische auto of zonnepanelen kan veroorloven. Deze situatie vergroot de tweedeling in de maatschappij en komt het draagvlak voor de energietransitie niet ten goede.
Kostenopgave en draagvlak
Bovendien komen de kosten voor netverzwaring bovenop de kosten voor ingrepen aan woningen, de aanschaf van warmtepompen of de aanleg van warmtenetten. De energietransitie staat of valt met de betaalbaarheid. Voor overheden, burgers, industrie en marktpartijen is het dus belangrijk dat hier draagvlak voor komt.
Het draagvlak voor de energietransitie gaat door de portemonnee van iedereen. Wij zien het daarom als onze verantwoordelijkheid om te zorgen voor eerlijke tarieven. Want betaalbaarheid en eerlijke tarieven bepalen mede de snelheid en het succes van de energietransitie. Enexis Groep heeft als verantwoordelijkheid om het energienetwerk betaalbaar, betrouwbaar en veilig te houden tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten.
Vanuit onze kerntaken leveren we een actieve bijdrage aan de maatschappelijke discussie over de betaalbaarheid van de energietransitie. We bieden slimme en kostenefficiënte oplossingen om de energietransitie te versnellen. Daarbij zetten we in op efficiënt netgebruik, slimme netwerktarieven, slim laden, technologieneutrale bekostiging, een wijkaanpak en laagdrempelige financiering.
Onze prioriteiten voor een betaalbare energievoorziening
Energienet efficiënt gebruiken
Als alle huishoudens hun energiegebruik spreiden over de hele dag voorkomen we piekbelasting en is minder netverzwaring nodig. Alleen zo voorkomen we overbelasting en blijft het net in de toekomst betaalbaar. Daarom stimuleren wij efficiënt gebruik van het net.
Eerlijke netwerktarieven
Wie het zwaarder belast, betaalt extra. Dat vinden wij eerlijk. Dát stimuleert bovendien efficiënt netgebruik. Dan loont het dus om de elektrische auto langzaam op te laden, bijvoorbeeld ’s nachts. Blijf je binnen een vooraf gekozen vrije bandbreedte, dan betaal je alleen je vaste maandbedrag. Buiten deze vrije band betaal je een aanvullend tarief.
Slim laden
Elektrische voertuigen allemaal om 18 uur aan de laadpaal? Als we slim zijn, stemmen we vraag en netcapaciteit op elkaar af. Zo voorkomen we piekbelasting van het netwerk en is minder netverzwaring nodig. Slimme netwerktarieven zorgen voor de prikkel om slim te laden.
Technologieneutrale energierekening
Voor de transitie naar aardgasvrij wonen zijn diverse technologieën. Enexis Groep pleit voor technologieneutrale, collectieve bekostiging. Of de gemeente nou kiest voor all electric of een warmtenet, de gebruiker betaalt een bedrag voor zijn energie ongeacht de techniek. Dat is eerlijker en maakt een einde aan vertragende discussies over de lasten. Uitgangspunt is dat gemeenten altijd kiezen voor de beste oplossing voor duurzame energie; technisch en financieel.
Maatwerk in de wijk
Wij kijken naar oplossingen voor alle huishoudens en inkomensgroepen. Er zijn diverse opties voor verwarming: all electric, hybride warmtepompen of warmtenetten. Kostenefficiënte lokale oplossingen vragen om maatwerk. Wij sluiten geen alternatieven uit en kiezen voor een pragmatische aanpak die recht doet aan de lokale situatie. Zo voorkomen we kapitaalvernietiging en onnodige uitgaven. We staan klaar om gemeenten te helpen met onze expertise en data.
Laagdrempelige financiering
Het verduurzamen van een woning is kostbaar. Om huiseigenaren te helpen en de energietransitie te versnellen, pleit Enexis Groep voor een laagdrempelige financiering met lange aflossingstermijnen. Bijvoorbeeld via een gebouwgebonden financiering of via de WOZ-heffing. Huiseigenaren kunnen dit bedrag dan in de hypotheek meefinancieren. Voor deze financieringsvormen en investeringsbeslissingen moet nog wel de wet voor schulden en aansprakelijkheid aangepast worden.
De feiten
| Doel CO2-reductie in 2030 (t.o.v. 1990) – Regeerakkoord/Nationaal Klimaatakkoord | 49% |
| Doel CO2-reductie in 2050 (t.o.v. 1990) – Regeerakkoord/Nationaal Klimaatakkoord | 95% |
| Doel aantal aardgasvrije woningen in 2030 – Nationaal Klimaatakkoord | 2 miljoen |
| Doel aantal aardgasvrije woningen in 2050 – Nationaal Klimaatakkoord, CBS | 7,7 miljoen |
| Doel aandeel elektrische voertuigen in 2050 – Nationaal Klimaatakkoord | 100% |
| Doel aandeel nieuw gekochte auto’s met een elektrische aandrijving en oplaadbaar in 2020 – Nationaal Klimaatakkoord | 10% |
| Percentage hernieuwbare energie geproduceerd in Nederland, gemiddeld op jaarbasis in 2017 (bron: CBS) | 6,6% |
| Totale uitstoot CO2 in Nederland in 2017 (bron: CBS) | 164 miljard kg |
| Aandeel gebouwde omgeving in CO2-uitstoot in 2017 (bron: CBS) | 24,1% |
| Aandeel verkeer en vervoer in CO2-uitstoot in 2017 (bron: CBS) | 21% |
| Aantal elektrische personenauto’s in NL (met en zonder stekker) – 1 januari 2018 (bron: CBS) | Ca. 120.000 |
| Aantal volledig elektrische auto’s in NL (met stekker) – 1 januari 2018 (bron: CBS) | Ca. 22.000 |
| Raming kosten energietransitie per jaar t/m 2030 (bron: Planbureau voor de Leefomgeving) | 3,4 a 4,3 miljard* |
| Percentage Nederlanders dat positief staat tegenover stimuleren duurzame energie in Nederland – Monitor Energie 2017 (bron: Motivaction) | 81% |
*Op dit moment zijn nog geen uitspraken mogelijk over de verwachte kosten van de (onderdelen van de) energietransitie. Daarvoor moeten de plannen uit het Nationaal Klimaatakkoord worden geconcretiseerd en doorgerekend door het PBL.