Schaarste personeel
De uitdaging
Het tekort aan technisch personeel was nog nooit zo groot als nu. In de hele technische sector is het moeilijk om personeel te vinden. Dat is problematisch voor Enexis Groep; zeker nu ons werkpakket toeneemt. Nu het energiesysteem de komende jaren ingrijpend verandert, is er veel extra werk.
Woningen gaan van het aardgas af, huishoudens en bedrijven verduurzamen hun energievoorziening en we gaan meer en meer elektrisch rijden. Enexis Groep faciliteert deze veranderingen. We verzwaren het net, zodat het meer elektriciteitstransport aankan. En we bereiden het gasnet voor op groen gas en waterstofgas. Om dit werk te doen, zoeken we volop technische medewerkers die direct mee kunnen werken.
Het aanbod van technische medewerkers is zeer beperkt. Dat komt door vergrijzing en doordat de instroom op scholen afneemt. Minder jongeren studeren af in een technische richting, zoals elektrotechniek. Het imago van technisch onderwijs is verwaarloosd. Jammer, want in de energietransitie werk je met de nieuwste technieken. Dat biedt volop carrièrekansen.
Haalbaarheid
In ons werk is veiligheid prioriteit nummer 1. Medewerkers moeten opgeleid zijn en voldoen aan alle veiligheidseisen. Snel instromen vanuit een andere opleiding, outsourcing of het inhuren van buitenlands personeel is hierdoor niet altijd mogelijk. Daarbij zijn wij als werkgever relatief onbekend. We vissen in dezelfde vijver naar personeel als (lokale) aannemers en grote technische bedrijven.
Risico's
De krappe arbeidsmarkt leidt tot risico’s voor de uitvoering van het Klimaatakkoord en de groei van de economie. Hoe kunnen we vaart houden als het aantal medewerkers beperkt is? Er is een structurele onderbezetting op functies in ons primaire proces. In de komende vijf jaar loopt ons tekort aan technische medewerkers op tot honderden.
Enexis Groep heeft een maatschappelijke opgave: zorgen voor excellent netbeheer én bijdragen aan de versnelling van de energietransitie. Die opgave kunnen we alleen realiseren met voldoende technisch personeel. Intern zetten we alles op alles om collega’s aan ons te binden, op te leiden en carrièrekansen te bieden. En ook buiten de deur werken we aan een oplossing voor krapte op de arbeidsmarkt. Daar profiteren niet alleen wijzelf van, maar ook de samenleving.
Het oplossen van krapte op de arbeidsmarkt vraagt om creativiteit. Alleen door de bestaande kaders te doorbreken en soms onorthodoxe oplossingen te zoeken, voorkomen we dat de energietransitie stagneert. Daarbij blijven veiligheid en kwaliteit topprioriteit. Samenwerken en experimenteren is essentieel om te komen tot vernieuwing in scholing en HR-beleid.
Onze prioriteiten
1. Samenwerken met scholen
Maximale instroom vanuit het vmbo, mbo en hbo, dat vinden we belangrijk. We werken samen met opleidingsinstituten, waardoor meer studenten afstuderen en eerder inzetbaar zijn. We doen mee aan projecten op de Technasia, bieden stageplekken en leerwerkplekken en geven gastcolleges. Intern vergroten we de opleidingscapaciteit ook. Medewerkers uit andere branche worden omgeschoold en we doen ons best om nieuwe doelgroepen aan te trekken, zoals statushouders.
2. Verlagen van de minimumleeftijd
De minimumleeftijd om bij Enexis Groep te mogen werken is nu 18 jaar. Wij onderzoeken of het mogelijk is om jongeren van 16 en 17 in te zetten op specifieke klussen. Bijvoorbeeld als zij bepaalde deelcertificaten hebben behaald. Vanzelfsprekend staan veiligheid en kwaliteit van het werk voor ons voorop.
3. Naamsbekendheid
Niet iedereen weet nog wie Enexis Groep is en wat we doen. Er liggen volop kansen en gaan we meer ruchtbaarheid aan geven. Bijvoorbeeld door de werkzaamheden van een netbeheerder zichtbaarder te maken. Centraal staat het aantrekken van jonge, geschoolde technici. Op een creatieve manier, die past bij de jongere doelgroep, willen we laten zien wie we zien. Hallo, wij zijn Enexis!
4. Waardering van collega’s
We zijn trots op onze medewerkers. We kunnen niet zonder hen en dat willen we laten zien door trots, ontwikkeling en vakmanschap. We helpen collega’s om hun carrièrepad verder te uit te stippelen, zorgen voor scholing en bieden jongere medewerkers een mentor. Zo kunnen we collega’s aan ons binden én nieuwe medewerkers aantrekken.
5. Enexis Engineering Academy
Omdat technici niet meer ‘kant en klaar’ op de markt te vinden zijn, leiden we hen zelf op. Een voorbeeld hiervan is de Enexis Engineering Academy. In een tweejarig opleidingsprogramma worden starters opgeleid tot Engineer.
6. Flexibel onderwijs
De instroom van technisch personeel gaat niet snel genoeg. Het instellen van certificeerbare onderdelen kan een oplossing zijn. Mbo-studenten kunnen zonder volledig afgeronde opleiding, maar met de juiste kwalificatie, aan het werk op specifieke klussen. Een andere oplossing is dat vmbo-scholen en mbo-instellingen gezamenlijk een onderwijsprogramma opstellen, vanaf vmbo tot en met een diploma in het mbo. De kwaliteit van het beroepsonderwijs neemt toe en de opleidingsduur wordt verkort.
7. Verbetering onderwijskwaliteit
We willen het techniekonderwijs verbeteren en aantrekkelijker maken. Bijvoorbeeld door een hybride leeromgeving, waarin onze vakmensen parttime onderwijs geven. Ook moet de uitstraling van gebouwen en lokalen meer inspireren. Samen met onderwijsinstellingen en gemeenten maken wij ons sterk voor een vmbo-techniekcollege. Daarvoor moet wel (wettelijke) ruimte zijn. Door meer samen te werken benutten we volop kansen.
8. Betere regulering
De overheid moet meer sturing geven aan de klimaatagenda en klimaatdoelstellingen. Dit geeft de sector duidelijkheid over de noodzakelijke kwalificaties voor technisch personeel en dus ook over scholing en curricula. Ook pleiten wij voor stimulerende regelgeving voor technische opleidingen. Door vermindering van het collegegeld, tegemoetkoming in de studiefinanciering of een numerus fixus op andere opleidingen. Vooral bij opleidingen voor beroepen waar de komende jaren minder vraag naar is.
9. Imagoverbetering van de sector
Aantrekkelijk, belangrijk en toekomstgericht. Dat is het beeld dat studenten zouden moeten hebben van een baan in de techniek. Wij willen jongens en meisjes al op jonge leeftijd interesseren voor techniek en jongeren te verleiden om een technische richting te kiezen. Bijvoorbeeld door ambassadeurs in te zetten. Samen met andere netbeheerders werken we volop aan initiatieven om het imago van onze sector te verbeteren.
De feiten
| Werkzame beroepsbevolking Technische beroepen Mannen (3e kwartaal 2019) (bron: CBS) | 1.094.000 |
| Werkzame beroepsbevolking Technische beroepen Vrouwen (3e kwartaal 2019) (bron: CBS) | 180.000 |
| Verwacht percentage werkgevers in techniekbranche dat te maken krijgt met grote knelpunten personeelsvoorziening (bron: ROA) | 65% |
| Prognose uitbreidingsvraag personeel techniekbranche 2017-2022 (bron: ROA) | 94.800 |
| Openstaande vacatures in techniek 2e kwartaal 2019 (bron: UWV) | 77.800 |