Netbeheer Nederland: RES-doelstelling haalbaar, nu starten met uitvoering
De regionale energiestrategieën, die vandaag werden opgeleverd, hebben een forse impact op het elektriciteitsnet. Het afgesproken klimaatdoel van 35 terawattuur (TWh) duurzame opwek op land is haalbaar, mits alle partijen nu samen de RES-opgaven concretiseren en uitvoeringsprogramma’s opstellen voor het aanpassen, ruimtelijk inpassen en realiseren van infrastructuur. Dat constateren de netbeheerders in hun doorrekening. De RES’en zijn onderdeel van de grote uitdaging om de komende jaren vorm te geven aan het energiesysteem van de toekomst. Gezien de forse opgaven in andere sectoren, zoals mobiliteit, industrie en gebouwde omgeving, is het niet realistisch om meer dan het beoogde doel uit de RES’en voor 2030 aan te sluiten.
Met de besluitvorming over de Regionale Energie Strategie (RES) 1.0 hebben de 30 RES-regio’s ambities opgeleverd die optellen tot ruim boven het afgesproken klimaatdoel van 35TWh duurzame opwek van elektriciteit. In 2030 – over iets meer dan negen jaar – moet dit klimaatdoel gerealiseerd zijn. De inpassing van duurzame opwek op land, is nu al een flinke uitdaging voor het energienet. Op dit moment realiseren de netbeheerders samen honderden aanpassingen op hoogspannings- en middenspanningsniveau. Tot 2050 investeren ze meer dan 100 miljard in het totale energiesysteem. De opgave is echter zo groot dat het werk niet allemaal tegelijk uitgevoerd kan worden. De netbeheerders hebben voor de 30 RES-regio’s de impact op de infrastructuur van de regionale ambities doorgerekend. Op basis daarvan, moeten tot 2030 nog meer dan 130 van de huidige 250 hoog- en middenspanningsstations worden uitgebreid en moeten bijna 60 nieuwe stations worden gerealiseerd.
Verbouwing
De grote verbouwing van het energienet brengt de komende jaren onvermijdelijk hinder met zich mee. De netbeheerders zijn voortdurend bezig het net uit te breiden en knelpunten op te lossen. Tegelijkertijd blijft de vraag naar elektriciteit voorlopig flink groeien. Deze maatschappelijke ontwikkeling, in combinatie met onder meer het gebrek aan technisch geschoold personeel, vraagt om scherpe keuzes en prioriteiten en een open blik op wat er nog wel kan. Zo schept de inzet van innovatieve oplossingen en slim gebruik van het net nog mogelijkheden. Bijvoorbeeld door afstemming van energievraag en -aanbod te stimuleren of investeringen in bijvoorbeeld opslag en conversie lonend te maken. Dit vraagt verregaande samenwerking tussen onder andere de overheid en de branche.
Verbouwing versnellen
Om de verbouwing van het elektriciteitsnet te versnellen, doen de netbeheerders een aantal aanbevelingen. Voor de RES’en is het cruciaal dat nú de stap naar uitvoering gezet wordt. Door vandaag nog te starten met het opstellen van uitvoeringsprogramma’s en de plannen verder concreet te maken, vergroten we de kans dat het nationale doel gerealiseerd wordt. En kunnen werkzaamheden zo veel mogelijk gespreid worden in de tijd. Daarnaast deden de netbeheerders onlangs een appèl op de formerende partijen en het volgende kabinet om in het Regeerakkoord snel een aantal politieke keuzes te maken. Nationaal, regionaal en lokaal is regie noodzakelijk. Planning en prioritering zijn nodig om de komende jaren harde keuzes te maken wat we eerst, wat later en wat we niet gaan aanleggen. Daarnaast is het noodzakelijk dat wet- en regelgeving wordt aangepast. We hebben wet- en regelgeving nodig die de afstemming van vraag en aanbod van energie beter stimuleert. Alleen dan, zo stellen de netbeheerders, blijft de klimaatopgave voor 2030 en 2050 realiseerbaar en betaalbaar. Ook voorzitter van het Nederlandse Klimaatakkoord, Ed Nijpels, pleitte deze week voor speciale wetgeving: "De netwerkbedrijven moeten werken met een wet die nog stamt uit de fossiele tijd van kolen, olie en gas. Ze worden inmiddels ingehaald door het succes van de energietransitie."
Download de Monitor Landelijke Netimpact RES 1.0.