Nieuw kabinet investeert fors in duurzaam energiesysteem

De netbeheerders zijn verheugd over de massief te noemen investeringen van het nieuwe kabinet in de uitbreiding van de energie infrastructuur en andere maatregelen, zoals de subsidies voor hybride warmtepompen, een bijmengverplichting voor groen gas en subsidie voor de ombouw van gascentrales. Ook het structureel aanpakken van de tekorten aan (onder meer) technisch personeel is uiterst positief. De netbeheerders dragen graag actief bij aan de verdere uitwerking van beleid en het realiseren van de benodigde energie infrastructuur die een duurzame samenleving faciliteert.

In het coalitieakkoord wordt de komende 10 jaar 35 miljard euro gereserveerd voor het Klimaat- en Transitiefonds. Vier miljard daarvan is beschikbaar voor energie-infrastructuur. Dat betekent dat er voor 2023 al 700 miljoen beschikbaar is om te investeren in de aanpassing van de netten. Dat is hard nodig voor onder andere uitbreiding van het elektriciteitsnet dat door de productie van zon- en windenergie èn door elektrificatie veel intensiever wordt gebruikt.

Positief is daarom ook de aanpak om te komen tot een versnelling van de doorlooptijden voor ruimtelijke inpassing van energie-infrastructuur door onder andere inzet van een Crisis- en Herstel Wet.

VERSNELLING DOORLOOPTIJDEN POSITIEF, BEHOEFTE AAN REGIE BLIJFT

Met investeringen alleen zijn we er echter nog niet. Positief is daarom ook de versnelling van de doorlooptijden voor ruimtelijke inpassing van energie-infrastructuur door inzet van een vergelijkbaar instrument als de Crisis- en Herstel Wet. Het ontbreekt nog aan een regierol voor het Rijk, gemeenten en provincies. Regie is doorslaggevend om te komen tot een integraal ontwerp voor het energiesysteem, inclusief ruimtelijke keuzes en reserveringen. Ambities ten aanzien van verduurzaming, economische groei en versnelling van de woningbouw zijn groot en kunnen niet allemaal tegelijk gerealiseerd worden, zoals de informateurs Remkes en Koolmees in hun toelichting op het coalitieakkoord al aan gaven. Daarom is een afwegingskader nodig om te bepalen wat eerst en wat later wordt gerealiseerd, met oog op netcapaciteit, systeembelang, kosten, realisatietijd en ruimtelijke impact. Netbeheerders pleiten voor een afwegingskader om investeringen en werkzaamheden te kunnen prioriteren.

BIJMENGEN GROEN GAS EN OMBOUW GASCENTRALES

Daarnaast zijn er belangrijke maatregelen die de verduurzaming van het gassysteem versnellen: er komt een bijmengverplichting van 20 procent voor groen gas en een subsidieregeling voor de ombouw van gascentrales zodat deze CO2-vrij gas kunnen inzetten t.b.v. het creëren van CO2-vrij regelbaar vermogen. De netbeheerders hebben onder meer in het rapport Het Energiesysteem van de Toekomst (Integrale Infrastructuurverkenning 2030-2050) en in hun brief aan de informateurs het belang van CO2-vrij regelbaar vermogen voor een duurzaam energiesysteem onderbouwd en benadrukt.

In het algemeen pleiten de netbeheerders met het  oog op het beheer van het toekomstige integrale energiesysteem voor inzet van een zo groot mogelijke diversiteit aan bronnen van duurzame energie. Ook is ontwikkeling van alle vormen van flexibiliteit nodig om de verschillen tussen vraag en aanbod in een weersafhankelijk systeem te overbruggen

PERSONEELSTEKORTEN PRIORITEIT EN EXTRA GELD VOOR UITVOERING

Speciale aandacht is er in het coalitieakkoord voor het tekort aan technisch personeel, waardoor de uitvoerbaarheid van de energietransitie sterk onder druk staat. De overgang van werk-naar-werk en van uitkering-naar-werk krijgt juist voor de zogenoemde 'tekort-beroepen' een stimulans door om- en bijscholing. Het kabinet gaat hierbij de ervaring benutten die is opgedaan met het mobiliseren van extra mensen voor de coronacrisis.

Om alle doelstellingen uit het Klimaatakkoord om te kunnen zetten in beleid, is bovendien 800 miljoen extra beschikbaar voor de uitvoerende partijen, zoals gemeenten en planbureaus. Ook dit is voor de netbeheerders belangrijk, omdat de energietransitie de actieve bijdrage vraagt van veel partijen, die daarom moeten kunnen beschikken over voldoende middelen.