In het Groningse dorp Wagenborgen wordt gewerkt aan een pilot voor de verduurzaming van woningen. Deze gaan verwarmd worden met waterstof.
“We willen aantonen dat waterstof in combinatie met woningisolatie en een hybride warmtepomp een alternatief is voor aardgasvrij wonen”, vertelt programmamanager Sybe bij de Leij. “Andere alternatieven zijn restwarmte, groen gas en all-electric, maar daar zitten nog witte vlekken in. Groen gas is er niet voldoende, restwarmte is niet altijd beschikbaar en bij woningen die moeilijk te isoleren zijn is een warmtepomp niet altijd de optimale oplossing. Waterstof kan deel zijn van de oplossing.”
Waterstof kan aangevoerd worden via het bestaande netwerk. Sybe: “Dat hebben we in 2018 al laten onderzoeken. Daarna zijn er nog veel theoretische onderzoeken gedaan en in Delft hebben we nu – samen met Stedin en Liander – een waterstofwoning staan, maar voor Enexis wordt dit het eerste grootschalige project.”
(De tekst gaat verder onder de afbeelding)
Samen met Groninger Huis, een woningcorporatie die zijn huizen wilde verduurzamen, werd gezocht naar een geschikte wijk. “De woningen in Wagenborgen zijn uit de jaren 70, en die konden wel een verduurzamingsslag gebruiken”, zegt projectleider Ruud Busscher. “We hebben 42 woningen geselecteerd, waarvan de bewoners konden kiezen of ze wilden meedoen. We hebben beloofd dat ze niet meer voor waterstof gaan betalen dan dat ze voor aardgas zouden doen. Uiteindelijk doen de bewoners van 33 huizen mee.” Naast een warmtepomp worden de woningen voorzien van zonnepanelen en geïsoleerd tot minimaal label B. De bewoners gaan dan ook niet koken op waterstof, maar op inductie.
Samen met de consortiumpartners is gekozen voor het concept met een hybride warmtepomp op waterstof die ontwikkeld wordt door Intergas. Deze wordt door Energiewacht geïnstalleerd, evenals de zonnepanelen op het dak. Zo kan de duurzaam opgewekte stroom eerst optimaal gebruikt worden in de warmtepomp, pas bij een hoge warmtevraag springt de waterstofketel bij. Hiermee wordt het waterstof zo optimaal mogelijk ingezet.
De waterstof komt van een boerderij 2 kilometer verderop. Ruud: “In de eerste fase wordt de waterstof nog aangeleverd in flessen, maar de boer wil over twee jaar een elektrolyzer hebben, die gevoed wordt door energie van een windmolen en zonnepanelen. Helemaal groen, dus.”
(De tekst gaat verder onder de afbeelding)
Leverancier Essent regelt de in- en verkoop van waterstof. Dit is een taak die Enexis niet op zich mag nemen. Overigens is de distributie van waterstof ook geen wettelijke taak van een netbeheerder, maar samen met de andere netbeheerders wordt in overleg met ACM, EZK en Sodm gewerkt aan een gedoogbeleid zodat de waterstofpilots toch in uitvoering kunnen.
Sybe: “We willen ook ervaring opdoen met het werken aan waterstofleidingen. Waterstof heeft andere eigenschappen dan aardgas, onder bepaalde omstandigheden is het ontvlambaarder, daarvoor zullen de werkmethodes aangepast moeten worden om hier veilig mee om te gaan.”
Het ontwerp is klaar, de bestellingen zijn gedaan en in oktober zijn de eerste bouwwerkzaamheden gestart. Aannemer Baas legt alvast de aanvoerleiding richting het dorp aan, evenals het plateau waarop in het voorjaar de invoedinstallaties komen te staan. In juni 2023 zal er daadwerkelijk waterstof gaan stromen.